NÖROM (Nöroteknoloji ve Rehabilitasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi), Türkiye’nin nörobilim, nöroteknoloji ve rehabilitasyon alanlarında öne çıkan ilk ve öncü merkezlerinden biridir. Ankara'da yer alan bu merkez, 28 Aralık 2020 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak faaliyetlerine resmen başlamıştır. Türkiye’nin bilimsel ve teknolojik altyapısına önemli katkılar sunan NÖROM, aynı zamanda sağlık, mühendislik, yapay zeka, eğitim ve sosyal bilimler gibi pek çok farklı disiplini bir araya getirerek çok disiplinli bir beyin araştırmaları platformu oluşturmayı amaçlamaktadır. Bu çok yönlü yaklaşım, ülkemizin nörolojik hastalıkların teşhisi ve tedavisinde önemli bir dönüm noktası olmayı hedeflemektedir.
Üç Üniversitenin İş Birliğiyle Kurulan İlk Ortak Araştırma Merkezi
NÖROM’un en önemli özelliklerinden biri, Türkiye’de bir ilki gerçekleştiren bir ortak araştırma merkezi olarak kurulmuş olmasıdır. Hacettepe Üniversitesi, Ankara Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi’nin iş birliğiyle hayata geçirilen NÖROM, Türkiye’nin ilk “Ortak Uygulama ve Araştırma Merkezi” (UY-GAR) olarak faaliyet göstermektedir. Bu önemli iş birliği, 17 Nisan 2020 tarihli 7243 sayılı YÖK Kanun Değişikliği ile mümkün olmuş ve merkez, 19 Haziran 2020 tarihinde çıkarılan "Yükseköğretim Kurumlarında Ortak Uygulama ve Araştırma Merkezleri Yönetmeliği" çerçevesinde ulusal bir nörobilim mükemmeliyet merkezi olarak tanımlanmıştır.
NÖROM’un kurulması, sadece akademik dünyadaki iş birliğini değil, aynı zamanda Türkiye’nin nörobilim alanındaki ulusal kapasitesinin artırılmasına da katkı sağlamaktadır. Üç üniversitenin güçlü iş birliği, NÖROM’un projelerinin hem akademik hem de pratik açıdan daha geniş bir etki alanına sahip olmasına olanak tanımaktadır.
NÖROM’un Misyonu ve Araştırma Alanları
NÖROM’un misyonu, nörolojik hastalıkların teşhis ve tedavisinde yenilikçi çözümler geliştirmek ve Türkiye'nin ulusal kapasitesini artırmaktır. Merkez, nörobilim, nöroteknoloji, biyomedikal mühendislik, yapay zeka ve rehabilitasyon alanlarında ileri teknoloji kullanarak sağlık alanına katkıda bulunmayı hedeflemektedir. NÖROM, beyin araştırmaları alanında çok disiplinli bir platform sunarak, hem sağlık profesyonellerine hem de bilim insanlarına yenilikçi tedavi yöntemleri geliştirme fırsatı sunmaktadır.
Merkezde gerçekleştirilen projeler, nörolojik hastalıkların erken teşhisi, tedavi yöntemlerinin kişiselleştirilmesi ve sağlık teknolojilerinin iyileştirilmesi için önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca, nörobilim ve nöroteknoloji alanlarında yapılan araştırmalar, yalnızca Türkiye’deki bilimsel gelişmeleri değil, aynı zamanda uluslararası düzeyde de rekabetçi bir konum elde etmeyi amaçlamaktadır.
Biyomedikal Mühendisliği ile Bağlantılı Projeler
NÖROM’daki projeler, biyomedikal mühendisliği alanında büyük önem taşımaktadır. Merkezi oluşturan disiplinler arasında biyomedikal mühendisliği, sağlık teknolojileri ve robotik sistemler önemli bir yer tutmaktadır. Bu projeler, nörolojik hastalıkların tedavisini geliştirmenin yanı sıra, nöroteknoloji ve biyoteknoloji alanlarında da çığır açmaktadır. NÖROM’da yürütülen projeler, teknoloji ve tıbbı birleştirerek pratikte uygulanabilir çözümler üretmeyi amaçlamaktadır. Aşağıda, bu projelerden bazılarını detaylandırıyoruz:
Nöromodülasyon Cihazları: NÖROM, Parkinson hastalığı, epilepsi, kronik ağrı gibi nörolojik rahatsızlıkların tedavisine yönelik olarak sinir sistemi üzerinde elektriksel uyarım yapan cihazlar geliştirmektedir. Bu nöromodülasyon cihazları, sinirlerin doğru şekilde uyarılması için kullanılan ileri teknolojiyle tasarlanmış ve hastaların tedavi süreçlerini hızlandırmak amacıyla geliştirilmiştir.
Beyin-Bilgisayar Arayüzleri (BCI): Beyin-Bilgisayar Arayüzleri (BCI), beyin sinyallerini analiz ederek felçli hastalar için protez cihazlarla etkileşim kurmayı sağlayan sistemlerdir. Bu sistemler, felçli bireylerin bağımsızlıklarını artırmalarına yardımcı olmayı ve yaşam kalitelerini yükseltmeyi amaçlamaktadır. NÖROM, bu alanda yaptığı çalışmalarla, beyin ve makineler arasındaki etkileşimi daha verimli hale getirmeyi hedeflemektedir.
Rehabilitasyon Robotları: Rehabilitasyon robotları, özellikle motor becerileri geri kazanmak için kullanılan robotik cihazlardır. Bu cihazlar, felçli hastaların el ve ayak fonksiyonlarını yeniden kazanmalarını sağlamak için kullanılan yenilikçi çözümler sunmaktadır. NÖROM, bu tür robotik cihazların geliştirilmesi konusunda öncü projelere imza atmaktadır.
Nöroprostetik ve Sensör Teknolojileri: Nöroprostetik cihazlar, dokunma hissi sağlayan protezler ve hareket kontrolü sağlayan sistemlerle hastaların fiziksel fonksiyonlarını iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Bu cihazlar, hastaların daha doğal bir şekilde hareket etmelerine yardımcı olarak, günlük yaşamda daha bağımsız bir yaşam sürmelerini sağlamaktadır.
Yapay Zeka Tabanlı Teşhis ve Tedavi: Yapay zeka destekli uygulamalar, nörolojik hastalıkların erken teşhisini mümkün kılmakta ve kişiselleştirilmiş tedavi planlarının geliştirilmesine olanak tanımaktadır. NÖROM, bu alanda önemli çalışmalar yaparak, yapay zeka teknolojilerinin tıp alanındaki kullanımını genişletmeyi amaçlamaktadır.
Türkiye’nin Geleceği İçin Stratejik Önemi
NÖROM, Türkiye’nin nörobilim ve nöroteknoloji alanlarında uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir konuma ulaşmasını hedeflemektedir. Merkezde geliştirilen projeler, ülkemizin sağlık teknolojilerinde dışa bağımlılığını azaltmak ve yerli üretimi artırmak için stratejik bir role sahiptir. NÖROM’un araştırmaları ve geliştirdiği teknolojiler, sadece Türkiye’nin sağlık sektörünü iyileştirmekle kalmayıp, aynı zamanda uluslararası alanda da bilimsel ve teknolojik anlamda önemli bir yer edinmesini sağlayacaktır.
Özellikle biyomedikal mühendisliği, nöroteknoloji ve yapay zeka gibi alanlarda yapılacak ilerlemeler, Türkiye’nin bu alanlarda dünya çapında lider bir ülke olma yolunda önemli bir adım atmasına katkı sağlayacaktır. NÖROM’un bu vizyonu, hem akademik dünyada hem de endüstride büyük yankı uyandırmaktadır ve ülkemizin sağlık teknolojilerindeki küresel rekabet gücünü artıracaktır.
Sonuç
NÖROM, Türkiye’nin bilimsel altyapısını güçlendiren, nörobilim ve nöroteknoloji alanlarında öncü bir merkez olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapılan projeler, yalnızca sağlık alanındaki yenilikleri değil, aynı zamanda Türkiye’nin teknolojik altyapısını da güçlendirmektedir. Merkez, hem akademik dünyada hem de sağlık teknolojilerindeki gelişmelerde önemli bir rol oynamaktadır ve ülkemizin uluslararası düzeyde rekabetçi bir konum elde etmesine yardımcı olmaktadır.
Referanslar
a. Hacettepe Üniversitesi Nörobilim ve Nöroteknoloji Araştırma Merkezleri Yayınları (2020).
b. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) 7243 sayılı Kanun değişikliği, 17 Nisan 2020.
c. Brain-Computer Interfaces and Neuroprosthetics: Advances in Clinical Applications" - International Journal of Neural Systems, 2021.
d. Neuroprosthetics: Innovations in Sensory Feedback Systems" - Journal of NeuroEngineering and Rehabilitation, 2021.
e. AI-based Brain Imaging Analysis for Early Diagnosis of Neurological Disorders" - International Journal of Medical Informatics, 2020.
Comments