Tarihteki Biyomedikal Alanında Tescillenen İlk Buluş
Dünyada tıbbi cihaz alanında tarihe geçen ilk patent 1796 yılında ABD menşeli Perkins’in aldığı “Metalik Traktörler” başlıklı buluşudur.9 Buluş, baş ağrısı, romatizma, deformitelerin tedavisinde vücuttan toksik elektrik çekmek için kullanılan, üç inç uzunluğunda, biri demirden ve biri pirinçten oluşan iki adet sivri metal çubuktan oluşur.
Perkins bulguları tıp dünyasına sunulduğunda, buluş hemen eleştirilerin konusu olmuştur. Ancak, kendisini itibarsızlaştırma girişimlerine rağmen Metalik Traktör'ü son derece kârlı bir işe dönüştürmeyi başarmıştır.
Biyomedikal Alanında Mihenk Taşı Niteliğinde Önemli Buluş
Biyomedikal buluşları arasında mihenk taşı niteliğinde önemli buluşlardan birisi 1844’de tarihe geçen ilk derialtı şırıngadır.10
Şırıngalar hipodermik (derialtı) iğnelerden çok önce icat edilmiştir. Kökenleri Yunan ve Roma’ya dayanmaktadır. İlk kullanımlarında vücuda yağ sürme ritüeli için içi boş kamışların kullanıldığı ve şırınganın ses perdesini değiştirmek için bir piston kullanan bir müzik aleti olarak kullanıldığı bilinmektedir. Tıbbi kullanım için merhem ve krem dağıtmaya yönelik basit pistonlu şırıngalar Galen (MS 129-200) tarafından kullanılmıştır. Mısırlı Ammar bin Ali el-Mevsili, MS 900'lerde katarakt ekstraksiyonu için cam tüpler kullanmıştır. 1650 yılında Pascal'ın hidrolik alanındaki deneysel çalışmaları, ilaçların infüzyonuna olanak tanıyan ilk modern şırıngayı icat etmesini sağlamıştır. 1660 yılına gelindiğinde Dr. Major ve Esholttz bu yöntemi insanlar üzerinde kullanmış ve uygun dozajın bilinmemesi, aletlerin ve infüzyonun sterilize edilmesi gerekliliği nedeniyle benzer ölümcül sonuçlara yol açmıştır. Bu deneylerin feci sonuçları enjeksiyonların kullanımını 200 yıl geciktirmiştir.
İlk hipodermik iğne 1844 yılında Dublin'de Francis Rynd tarafından, katlanmış düz bir çelik şeridin kenarlarını tavlayarak bir tüp haline getirme teknolojisi kullanılarak yapılmıştır. Eğimli ucun kesilmesi ve taşlanması ardından çeşitli bağlantı parçaları ve kilitleriyle birlikte şırınganın unsurları oluşturulmuştur. Fransa'da Charles Pravaz 1853 yılında koyunlara pıhtılaştırıcı uygulamıştır, ayrıca aynı yıl Edinburgh'da Alexander Wood insanlara morfin enjekte etmek için işlevsel bir şırıngayı hipodermik bir iğne ile birleştirmiştir. Değiştirilebilir parçalar ve plastik kullanımının ardından 1950'lerin ortalarından bu yana tek kullanımlık şırınga ve iğneler tüm dünyada kullanılmaya başlamıştır, ancak 1844’te oluşturulan temel tasarım değişmeden kalmıştır.
KAYNAKÇA
1. Founder of the Day, Snake Oil and the Placebo Effect - Elisha Perkins' Metallic Tractor https://www.founderoftheday.com/founder-of-the-day/elisha-perkins
A history of syringes and needles, Robert Craig (20.12.2018) https://medicine.uq.edu.au/blog/2018/12/history-syringes-and-needles
コメント